Over het algemeen wordt het werkwoord kijken met naar gecombineerd: ‘Ik kijk naar de klok.’ In zo’n zin kan naar niet weggelaten worden: ‘Ik kijk de klok’, waarin de klok dan een lijdend voorwerp zou moeten zijn, is geen goede zin. Maar in een aantal gevallen kun je kijken wel met een lijdend voorwerp combineren.

Dit komt vooral voor in contexten die met televisie of film te maken hebben: tv kijken, een film kijken, het journaal kijken, etc. Vaak roept de combinatie van kijken met een lijdend voorwerp zelfs de gedachte aan film of tv op. Als iemand bijvoorbeeld zegt: ‘Ik heb de hele middag tennis gekeken’, drukt hij daarmee uit dat hij dat op tv heeft gezien, en niet dat hij op de tennisclub naar een wedstrijd heeft gekeken.

Paar eeuwen oud

Overigens is het gebruik van kijken zonder naar niet iets van de laatste tijd. In oude boeken staan al constructies als ‘plaatjes kijken’ en ‘aapjes kijken’. Zo laat Louis Couperus in Eline Vere (1889) de hoofdpersoon zeggen: “Kom Ben, wees nu niet lastig, ga nu de mooie plaatjes kijken, hier op den grond!” En in 1728 schreef Coenraet Droste dat iemand “het Lust-gebouw en tuynen kyken ging”. Hier is kijken dus ook al synoniem met kijken naar of bekijken.

Blij met deze uitleg?

Met een donatie van € 2 steun je Onze Taal. Bedankt!

Toch nog een vraag?

Onze taaladviseurs staan elke werkdag voor je klaar

Bel 085 00 28 428 Bel 085 00 28 428

(gebruikelijke belkosten, geen extra kosten)

Of stel je vraag via social media of per mail