Oorspronkelijk: ‘de kwaliteit betreffend’

Kwalitatief betekent oorspronkelijk: ‘de kwaliteit betreffend’, ‘als het om de kwaliteit gaat’. Dat is een neutrale betekenis: de kwaliteit kan goed, maar ook slecht zijn. Het woord dat weergeeft wát de kwaliteit was, komt erachter: kwalitatief hoogwaardig, kwalitatief teleurstellend, enz.

Later ook: ‘van goede of hoge kwaliteit’

Vanaf de jaren zeventig van de twintigste eeuw kreeg kwalitatief zélf de positieve betekenis ‘van goede of hoge kwaliteit’. In Vlaanderen is kwalitatief in deze betekenis al langer gebruikelijk. Ook in Nederland is deze betekenis inmiddels tamelijk algemeen. De recente woordenboeken nemen bij kwalitatief dan ook twee betekenissen op: ‘de kwaliteit betreffend’ én ‘van goede/hoge kwaliteit’.

Kwaliteit

Het zelfstandig naamwoord kwaliteit heeft eenzelfde ontwikkeling doorgemaakt als kwalitatief. Kwaliteit had oorspronkelijk ook een neutrale betekenis: een product kan van goede, maar ook van slechte kwaliteit zijn. Later kreeg kwaliteit vaak een positieve bijklank. Denk maar aan reclamekreten als ‘Wij staan voor kwaliteit!’ en aan samenstellingen als kwaliteitsproduct en kwaliteitsprogramma. Dat kwalitatief zich ook in positieve zin heeft ontwikkeld, is dus niet zo verwonderlijk.

Blij met deze uitleg?

Met een donatie van € 2 steun je Onze Taal. Bedankt!

Toch nog een vraag?

Onze taaladviseurs staan elke werkdag voor je klaar

Bel 085 00 28 428 Bel 085 00 28 428

(gebruikelijke belkosten, geen extra kosten)

Of stel je vraag via social media of per mail

Betekenisspecialisatie

De betekenisontwikkeling van kwalitatief en kwaliteit wordt betekenisspecialisatie genoemd. Je kunt ook zeggen: de betekenis is pregnanter geworden. Kwalitatief en kwaliteit hebben dus als het ware ‘meer betekenisinhoud’ gekregen. 

Betekenisspecialisatie is een bekend taalverschijnsel. Andere voorbeelden zijn: 

  • ‘Wegens omstandigheden gesloten.’ (pregnant voor ‘wegens droevige omstandigheden’)
  • ‘Dat biedt perspectieven!’ (pregnant voor ‘dat biedt mooie perspectieven’) 
  • ‘Dát is een idee!’ (pregnant voor ‘dat is een goed idee’)
  • ‘De film gaat over een gezin waarvan de vader drinkt.’ (drinkt is pregnant voor: ‘te veel alcohol drinkt’)
  • ‘Het was een discussie op niveau.’ (pregnant voor ‘een dicussie met een hoog niveau’)

Blij met deze uitleg?

Met een donatie van € 2 steun je Onze Taal. Bedankt!