Wat is juist: co-existentie of coëxistentie?

Co-existentie betekent ‘het (vreedzaam) naast elkaar bestaan/leven’. Je komt het woord vaak tegen in formuleringen als de co-existentie van verschillende plantensoorten.

Lange tijd was coëxistentie de juiste schrijfwijze, ook volgens de officiële spelling. Sinds 2005 staat co-existentie met een streepje in de officiële woordenlijst. De variant coëxistentie komt echter ook nog altijd veel voor en is goed te verdedigen. Voor veel mensen is coëxistentie namelijk één geheel. Hetzelfde geldt voor het werkwoord co-existeren/coëxisteren: officieel is alleen co-existeren juist, maar ook coëxisteren komt voor en is te verdedigen.

Coassistent en copiloot

Volgens de officiële spellingregels moet je co- in principe vast schrijven aan het woord dat erop volgt: coassistent, copiloot, coschap, enz. Maar je mág ook een streepje zetten: “Om de leesbaarheid te bevorderen, kunnen we een facultatief koppelteken gebruiken na het voorvoegsel.” Dus co-assistent, co-piloot en co-schap zijn ook juist.

Coëfficient en co-existentie

Als het deel ná co- begint met een e, i of o, en er dus klinkerbotsing ontstaat, moet je officieel soms een streepje gebruiken en soms een trema:

• Als co- duidelijk de betekenis ‘mede, mee’ toevoegt, komt er een streepje: co-existentie, co-integratie, co-ouderschap.
• Als co- geen duidelijke ‘eigen’ betekenis toevoegt, blijft het streepje achterwege en krijgt de e, i of o een trema: coëfficiënt, coïncidentie, coöperatie (de precieze regels vind je in de Leidraad van de officiële woordenlijst).

Coëxistentie/co-existentie is een twijfelgeval. De een zal co hierin wel als voorvoegsel met de betekenis ‘mede’ herkennen, wat leidt tot co-existentie (de officieel juiste spelling). Voor de ander gaat co- helemaal op in het woord als geheel, wat leidt tot coëxistentie (officieel niet juist). Wat ons betreft hoeft coëxistentie niet afgekeurd te worden.

Klik op het tabblad ‘Voorbeelden’ hierboven voor meer voorbeelden van woorden met co-.