Twee onder een kap is een woordgroep van vier afzonderlijke woorden. Als je met deze woordgroep een samenstelling vormt (door er woning aan toe te voegen), komen er tussen de delen van de woordgroep twee onder een kap streepjes te staan. Het laatste deel van de samenstelling, woning, schrijf je in principe vast aan het laatste deel van de woordgroep: twee-onder-een-kapwoning. Het is ook prima een extra streepje toe te voegen voor de duidelijkheid: twee-onder-een-kap-woning

In de woordgroepen die deel uitmaken van dit soort samenstellingen, zit altijd een voorzetsel (aan, in, op, enz.) en/of een voegwoord (en, of) en/of een lidwoord (de, het, een). Meer voorbeelden: huis-aan-huisblad, glas-in-loodraam, lik-op-stukbeleid, knip-en-plakwerk, alles-of-nietsmentaliteit.

Een-op-een, koek-en-zopie

Soms krijgt een woordgroep ook buiten een samenstelling streepjes. Bijvoorbeeld: een-op-een, koek-en-zopie en schout-bij-nacht. Die streepjes blijven staan in samenstellingen als een-op-eengesprek, koek-en-zopiekraam en schout-bij-nachtsvlag.

Meer voorbeelden van dit type samenstellingen zijn te vinden onder het tabblad ‘Voorbeelden’.

Voor-de-gek-houderij

In bijvoorbeeld voor-de-gek-houderij en de-kat-op-het-spek-binderij zijn alle streepjes verplicht. Het laatste deel van deze woorden kun je namelijk niet als het kernwoord van het geheel beschouwen. (In de samenstelling twee-onder-een-kapwoning is woning wél duidelijk het kernwoord.) Voor-de-gek-houderij en de-kat-op-het-spek-binderij zijn afgeleid van de woordgroepen voor de gek houden en de kat op het spek binden. Deze woorden worden samenkoppelingen genoemd. Ook doe-het-zelver en jeu-de-bouler (‘iemand die jeu de boules speelt’) zijn samenkoppelingen.

Blij met deze uitleg?

Met een donatie van € 2 steun je Onze Taal. Bedankt!

Hieronder staan meer voorbeelden van samenstellingen met een woordgroep. De variant met een verduidelijkend extra streepje staat er telkens achter.

  • aan-en-uitrelatie, aan-en-uit-relatie
  • advocaat-van-de-duivelrol, advocaat-van-de-duivel-rol
  • alleen-op-de-wereldgevoel, alleen-op-de-wereld-gevoel
  • alles-of-nietspoging, alles-of-niets-poging
  • baas-boven-baasprincipe, baas-boven-baasprincipe
  • baas-in-eigen-buikdemonstratie, baas-in-eigen-buik-demonstratie
  • bak-en-braadboter, bak-en-braad-boter
  • benen-op-tafeloverleg, benen-op-tafel-overleg
  • boter-bij-de-visbeleid, boter-bij-de-vis-beleid
  • dag-en-nachtritme, dag-en-nacht-ritme
  • dag-na-dagbeschrijving, dag-na-dag-beschrijving
  • dertien-in-een-dozijnfilm, dertien-in-een-dozijn-film
  • dertien-in-een-dozijnhuis, dertien-in-een-dozijn-huis
  • doos-in-doosconstructie, doos-in-doos-constructie
  • een-op-eengesprek, een-op-een-gesprek
  • een-op-eenrelatie, een-op-een-relatie
  • face-to-faceonderwijs, face-to-face-onderwijs
  • geld-terug-bij-vertragingactie, geld-terug-bij-vertraging-actie 
  • glas-in-loodraam, glas-in-lood-raam
  • half-om-halfgehakt, half-om-half-gehakt
  • hang-en-sluitwerk, hang-en-sluit-werk
  • hard-tegen-harddiscussie, hard-tegen-hard-discussie
  • heet-van-de-naaldverslag, heet-van-de-naald-verslag
  • huis-aan-huisblad, huis-aan-huis-blad
  • huis-aan-huisverspreiding, huis-aan-huis-verspreiding
  • huis-in-huisconstructie, huis-in-huis-constructie
  • huis-tuin-en-keukengesprek, huis-tuin-en-keuken-gesprek
  • huis-tuin-en-keukenmiddeltje, huis-tuin-en-keuken-middeltje
  • huis-tuin-en-keukenverdriet, huis-tuin-en-keuken-verdriet
  • kant-en-klaardeeg, kant-en-klaar-deeg
  • kat-en-muisspel, kat-en-muis-spel
  • kip-of-eikwestie, kip-of-ei-kwestie (ook wel: kip-eikwestie, kip-ei-kwestie)
  • kip-of-eivraag, kip-of-ei-vraag (ook wel: kip-eivraag, kip-ei-vraag)
  • kop-of-muntbeslissing, kop-of-munt-beslissing
  • lief-en-leedpot, lief-en-leed-pot
  • lijf-aan-lijfgevecht, lijf-aan-lijf-gevecht
  • lik-op-stukbeleid, lik-op-stuk-beleid
  • mama-en-papalening, mama-en-papa-lening
  • mama-en-papawinkel, mama-en-papa-winkel
  • mannen-onder-elkaarhumor, mannen-onder-elkaar-humor
  • man-tegen-mangevecht, man-tegen-man-gevecht
  • middle-of-the-roadmuziek, middle-of-the-road-muziek
  • mond-op-mondbeademing, mond-op-mond-beademing
  • mond-tot-mondreclame, mond-tot-mond-reclame
  • negen-tot-vijfmentaliteit, negen-tot-vijf-mentaliteit
  • nek-aan-nekrace, nek-aan-nek-race
  • normen-en-waardendiscussie, normen-en-waarden-discussie
  • opa-en-omaregeling, opa-en-oma-regeling
  • opa-en-omasubsidie, opa-en-oma-subsidie
  • out-of-the-boxdenker, out-of-the-box-denker
  • over-mijn-lijkmentaliteit, over-mijn-lijk-mentaliteit
  • papa-en-mamahuis, papa-en-mama-huis
  • rijst-met-krentenhond, rijst-met-krenten-hond
  • rond-de-tafelcoaching, rond-de-tafel-coaching
  • rond-de-tafelgesprek, rond-de-tafel-gesprek
  • rond-de-klokopvang, rond-de-klok-opvang
  • rond-de-wereldticket, rond-de-wereld-ticket
  • stap-voor-stapplan, stap-voor-stap-plan
  • state-of-the-arttechnieken, state-of-the-art-technieken
  • stoppen-met-rokenplan, stoppen-met-roken-plan
  • stoppen-met-rokenprogramma, stoppen-met-roken-programma
  • trap-op-trap-afsystematiek, trap-op-trap-af-systematiek
  • tussen-de-orenziekte, tussen-de-oren-ziekte
  • twee-onder-een-kapwoningwijk, twee-onder-een-kap-woningwijk, twee-onder-een-kap-woning-wijk
  • van-negen-tot-vijftype, van-negen-tot-vijf-type
  • ver-van-mijn-bedshow, ver-van-mijn-bed-show
  • voet-bij-stukbeleid, voet-bij-stuk-beleid
  • vraag-en-antwoordspel, vraag-en-antwoord-spel
  • vrouwen-onder-elkaarhumor, vrouwen-onder-elkaar-humor
  • zij-aan-zijmaatschappij, zij-aan-zij-maatschappij

Blij met deze uitleg?

Met een donatie van € 2 steun je Onze Taal. Bedankt!