knijpkat (de)

betekenis

zaklantaarn met handaangedreven dynamo

uitspraak

[knijp-kat]

citaat

"Het was op straat aardedonker, er was nergens licht; we hadden geen gas, licht en maar een uur water per dag. Op straat hadden we een knijpkat."
Bron: Terug in de Tijd: de eerste dagen van '45 (Delftse Post, 8 januari 2015)

woordfeit

Een knijpkat is een zaklantaarn waarvoor geen accu of batterij nodig is. Door middel van knijpende bewegingen – dat wil zeggen: door een soort handvat aan de buitenkant van het apparaat in te duwen – kun je (via een ingebouwde dynamo) stroom opwekken.
Voor de herkomst van de benaming knijpkat bestaan twee theorieën: het voortgebrachte geluid zou op het geluid van een kat lijken, óf de naam is afgeleid van de uitdrukking de kat in het donker knijpen 'stiekem iets doen wat niet mag'. In die uitdrukking betekent kat volgens de spreekwoordenboeken misschien 'vrouw, meisje'; de uitdrukking zou dan een seksuele bijklank hebben.