Wat betekent de zon niet in het water kunnen zien schijnen en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Als je van iemand zegt dat hij de zon niet in het water kan zien schijnen, bedoel je dat het een jaloers en ontevreden persoon is.

Deze uitdrukking is ontstaan door wat er gebeurt als de zon schijnt en je vlak bij water (een meer, rivier, enz.) bent. Als de zon schijnt, is dat natuurlijk op zichzelf prettig. Een nadeel is wel dat als je bij een stralende zon over het water uitkijkt, de weerkaatsing van het zonlicht pijn doet aan je ogen. Je zult algauw je blik van het water afwenden (of naar je zonnebril gaan zoeken). Zolang de zon zal bestaan, zullen we dit ‘nadeel’ erbij moeten nemen.

Uit dit gegeven is de uitdrukking de zon niet in het water kunnen zien schijnen vermoedelijk ontstaan. Wie het niet kan hebben dat een ander succes heeft, wordt chagrijnig. De ‘schittering’ van het succes van de ander is hem te veel, en hij wendt jaloers zijn ogen af. Er zullen echter altijd anderen zijn die succes hebben - wie daar niet tegen kan, maakt zijn eigen leven een stuk minder aangenaam.

Deze uitdrukking bestond al in de Middeleeuwen: “Het es den meneghen zeere ghepijnt, dat de sonne int water schijnt” is een versie uit de vijftiende eeuw.